Psychiatrist - psychotherapist
Zacharopoulou Niki Maria MD MSc

   Ζούμε σε μία εποχή που η ψυχική μας ισορροπία-όχι σπάνια- δοκιμάζεται. Ταυτόχρονα όμως, όλο και περισσότεροι άνθρωποι απορρίπτουν τις στιγματιστικές λογικές και τα ταμπού για την ψυχική υγεία και απευθύνονται σε ειδικούς. Είναι πολύ ελπιδοφόρο ότι οι νεότερες γενιές σε μεγάλο βαθμό αναζητούν βοήθεια εγκαίρως, πριν ένα προσωπικό πρόβλημα ή μία ψυχική διαταραχή γιγαντωθεί και χρονίσει.

     Έχει σημασία και είναι βοηθητικό να μπορούμε να δούμε τα πράγματα και από άλλη οπτική γωνία: η ψυχική υγεία δεν είναι κάτι που κανείς ξεκάθαρα το έχει ή δεν το έχει. Ας πάρουμε καταρχάς  παραδείγματα “σωματικής υγείας”: Κάποιος με συνάχι είναι άρρωστος ή υγιής; Κάποιος με υπέρταση; Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), “η υγεία είναι μία κατάσταση απόλυτης σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευημερίας και όχι απλά η απουσία ασθένειας”.

    Κατ επέκτασιν, σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. η ψυχική υγεία είναι περισσότερα από την απουσία ψυχικής διαταραχής. Η ψυχική υγεία καθορίζεται από ένα εύρος κοινωνικοοικονομικών, βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων και είναι μία κατάσταση όπου το άτομο συνειδητοποιεί τις ικανότητές του/της, μπορεί να αντιμετωπίζει λειτουργικά τα συνήθη στρεσσογόνα γεγονότα ζωής, μπορεί να εργάζεται παραγωγικά και μπορεί να προσφέρει στον κοινωνικό του/της περίγυρο. Παράλληλα δε νοείται η έννοια της υγείας χωρίς την ψυχική υγεία.

     Κατά κάποιο τρόπο όλοι βρισκόμαστε κάπου σε ένα συνεχές φάσμα μεταξύ υγείας και ασθένειας, οι περισσότεροι ταλαιπωρούμαστε ανά περιόδους από μικρότερα (πχ ήπιο άγχος, αϋπνία κτλ) ή μεγαλύτερα προβλήματα, , που επηρεάζουν λιγότερο ή περισσότερο την ευημερία και τη λειτουργικότητά μας σε κάθε χρονική περίοδο. Την ίδια στιγμή καθένας από εμάς έχει κάποιες δεξιότητες και ικανότητα να προσφέρει στον εαυτό του και τους γύρω του. Ανάλογα με τη θέση του καθενός σε αυτό το φάσμα, χρειάζεται καθένας από εμάς εξατομικευμένη και ολοκληρωμένη ιατρική, ψυχολογική και κοινωνική βοήθεια, η οποία μεταβάλλεται στο χρόνο. Για κανέναν δε γνωρίζουμε τί πρόκειται να χρειαστεί στο μέλλον και «πώς θα του τα φέρει η ζωή».

      Παρόλα αυτά νιώθουμε συχνά την ανάγκη να δημιουργήσουμε την ψευδαίσθηση ασφάλειας και αποφυγής της ψυχικής νόσου. Περιχαρακωνόμαστε συχνά από ένα σύνορο που μας κατατάσσει στην υποτιθέμενη ομάδα των αιώνια υγιών και επιτυχημένων, για λόγους πιθανώς υπαρξιακούς. Για τον ίδιο λόγο πάνω κάτω που κανένας δε θέλει ποτέ να σκέφτεται ότι θα πεθάνει, κανένας δε θέλει να ανήκει στους ψυχικά ασθενείς (ή μη υγιείς). Κανείς δε θέλει να κουβαλάει το στίγμα της ψυχικής νόσου, παρόλο που ο διαχωρισμός καταλαβαίνουμε όλοι ότι στην πραγματικότητα δε διασφαλίζει τίποτα, μόνο δυσκολίες και προσκόμματα δημιουργεί. Στο βαθμό που καθένας έχει την ωριμότητα να αντιμετωπίσει αυτή την αλήθεια κατάματα, μπορεί να αντιμετωπιστεί και το κοινωνικό στίγμα της ψυχικής νόσου. Στίγμα που ταλαιπωρεί ταυτόχρονα ανθρώπους με ελαφριά ψυχοπαθολογία, (γιατί αποφεύγουν να αναζητήσουν θεραπεία ή έστω να αντιμετωπίσουν την κατάσταση με ειλικρίνεια), αλλά και ανθρώπους με λιγότερο ή περισσότερο σοβαρές ψυχικές διαταραχές, οι οποίοι νιώθουν πως φέρουν ένα στίγμα που τους διαχωρίζει από όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους.

   Ζούμε σε μία εποχή που η ψυχική μας ισορροπία-όχι σπάνια- δοκιμάζεται. Ταυτόχρονα όμως, όλο και περισσότεροι άνθρωποι απορρίπτουν τις στιγματιστικές λογικές και τα ταμπού για την ψυχική υγεία και απευθύνονται σε ειδικούς. Είναι πολύ ελπιδοφόρο ότι οι νεότερες γενιές σε μεγάλο βαθμό αναζητούν βοήθεια εγκαίρως, πριν ένα προσωπικό πρόβλημα ή μία ψυχική διαταραχή γιγαντωθεί και χρονίσει.

     Έχει σημασία και είναι βοηθητικό να μπορούμε να δούμε τα πράγματα και από άλλη οπτική γωνία: η ψυχική υγεία δεν είναι κάτι που κανείς ξεκάθαρα το έχει ή δεν το έχει. Ας πάρουμε καταρχάς  παραδείγματα “σωματικής υγείας”: Κάποιος με συνάχι είναι άρρωστος ή υγιής; Κάποιος με υπέρταση; Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), “η υγεία είναι μία κατάσταση απόλυτης σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευημερίας και όχι απλά η απουσία ασθένειας”.

    Κατ επέκτασιν, σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. η ψυχική υγεία είναι περισσότερα από την απουσία ψυχικής διαταραχής. Η ψυχική υγεία καθορίζεται από ένα εύρος κοινωνικοοικονομικών, βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων και είναι μία κατάσταση όπου το άτομο συνειδητοποιεί τις ικανότητές του/της, μπορεί να αντιμετωπίζει λειτουργικά τα συνήθη στρεσσογόνα γεγονότα ζωής, μπορεί να εργάζεται παραγωγικά και μπορεί να προσφέρει στον κοινωνικό του/της περίγυρο. Παράλληλα δε νοείται η έννοια της υγείας χωρίς την ψυχική υγεία.

     Κατά κάποιο τρόπο όλοι βρισκόμαστε κάπου σε ένα συνεχές φάσμα μεταξύ υγείας και ασθένειας, οι περισσότεροι ταλαιπωρούμαστε ανά περιόδους από μικρότερα (πχ ήπιο άγχος, αϋπνία κτλ) ή μεγαλύτερα προβλήματα, , που επηρεάζουν λιγότερο ή περισσότερο την ευημερία και τη λειτουργικότητά μας σε κάθε χρονική περίοδο. Την ίδια στιγμή καθένας από εμάς έχει κάποιες δεξιότητες και ικανότητα να προσφέρει στον εαυτό του και τους γύρω του. Ανάλογα με τη θέση του καθενός σε αυτό το φάσμα, χρειάζεται καθένας από εμάς εξατομικευμένη και ολοκληρωμένη ιατρική, ψυχολογική και κοινωνική βοήθεια, η οποία μεταβάλλεται στο χρόνο. Για κανέναν δε γνωρίζουμε τί πρόκειται να χρειαστεί στο μέλλον και «πώς θα του τα φέρει η ζωή».

      Παρόλα αυτά νιώθουμε συχνά την ανάγκη να δημιουργήσουμε την ψευδαίσθηση ασφάλειας και αποφυγής της ψυχικής νόσου. Περιχαρακωνόμαστε συχνά από ένα σύνορο που μας κατατάσσει στην υποτιθέμενη ομάδα των αιώνια υγιών και επιτυχημένων, για λόγους πιθανώς υπαρξιακούς. Για τον ίδιο λόγο πάνω κάτω που κανένας δε θέλει ποτέ να σκέφτεται ότι θα πεθάνει, κανένας δε θέλει να ανήκει στους ψυχικά ασθενείς (ή μη υγιείς). Κανείς δε θέλει να κουβαλάει το στίγμα της ψυχικής νόσου, παρόλο που ο διαχωρισμός καταλαβαίνουμε όλοι ότι στην πραγματικότητα δε διασφαλίζει τίποτα, μόνο δυσκολίες και προσκόμματα δημιουργεί. Στο βαθμό που καθένας έχει την ωριμότητα να αντιμετωπίσει αυτή την αλήθεια κατάματα, μπορεί να αντιμετωπιστεί και το κοινωνικό στίγμα της ψυχικής νόσου. Στίγμα που ταλαιπωρεί ταυτόχρονα ανθρώπους με ελαφριά ψυχοπαθολογία, (γιατί αποφεύγουν να αναζητήσουν θεραπεία ή έστω να αντιμετωπίσουν την κατάσταση με ειλικρίνεια), αλλά και ανθρώπους με λιγότερο ή περισσότερο σοβαρές ψυχικές διαταραχές, οι οποίοι νιώθουν πως φέρουν ένα στίγμα που τους διαχωρίζει από όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους.

       Γιατί όμως θεωρείται δύναμη το να προσπαθήσεις να αντιμετωπίσεις «μόνος σου» την κατάθλιψη, το άγχος ή το πένθος; Γιατί δε θεωρείται δύναμη να έχεις το θάρρος να δεις κατάματα το πρόβλημά σου και την ανθρώπινη φύση σου και να ζητήσεις βοήθεια; Είναι δύναμη να νομίζει κανείς ότι είναι υπερήρωας και να κρύβεται πίσω απ το δάχτυλό του ή αντίθετα να αντιμετωπίζει με ρεαλισμό την πραγματικότητα και να αναζητεί λύσεις; Γιατί πρέπει να ντρέπεται κάποιος που λαμβάνει αγωγή; Θα λέγαμε σε έναν υπερτασικό, που επίσης παίρνει μόνιμη αγωγή ότι δεν πρέπει να στηρίζεται στα φάρμακα; Σε κάποιον με υποθυρεοειδισμό ότι δεν χρειάζεται την Τ4 ή σε ένα διαβητικό ότι δεν πρέπει να παίρνει την ινσουλίνη του; Ότι αν είναι δυνατός θα το ξεπεράσει χωρίς φάρμακα;

Θα λέγαμε σε κάποιον με σπασμένο πόδι να βγει να περπατήσει για να του περάσει;

Σε κάποιον με μυωπία να μη βάλει γυαλιά και να προσπαθήσει περισσότερο;

    Οι ψυχικές διαταραχές δεν είναι τιμωρία, δεν είναι ένδειξη κακού χαρακτήρα, δεν είναι θεϊκή κατάρα, δεν είναι αθεράπευτες, ούτε σταθερές στη διάρκεια του χρόνου. Είναι πολυπαραγοντικές και μπορεί να προκαλέσουν τρομερή δυσφορία. Και η αναζήτησή βοήθειας και φροντίδας δεν είναι ντροπή, δεν είναι αναζήτηση της εύκολης λύσης ούτε αδυναμία.      Αντιθέτως, γενικότερα στη ζωή, αλλά και συγκεκριμένα ως προς την ψυχιατρική/ψυχολογική βοήθεια, μία από τις πιο σημαντικές και προσαρμοστικές δεξιότητες ενός ανθρώπου είναι να μπορεί να ζητάει την κατάλληλη βοήθεια όταν την έχει ανάγκη.

   Ταυτόχρονα οι άνθρωποι που υποφέρουν από σοβαρότερες διαταραχές όπως η σχιζοφρένεια, θεωρούνται συχνά ακόμα και από επαγγελματίες ψυχικής υγείας ανίατες περιπτώσεις, που τίποτα δε μπορεί να αλλάξει ή να βελτιωθεί σε αυτούς και τίποτα δεν έχουν να προσφέρουν. Και δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος ενός συστήματος που περιλαμβάνει τον ίδιο, τους φροντιστές και τους θεραπευτές του, όπου αυτή η ιδέα ενισχύεται όλο και περισσότερο. Κι όμως, για παράδειγμα υπάρχουν ήδη κέντρα ημέρας, σύλλογοι κτλ όπου ακόμα και άνθρωποι με βαριές κλινικές εικόνες δημιουργούν πανέμορφα αντικείμενα. Όλοι κάτι μπορούν να προσφέρουν, να νιώσουν την ικανοποίηση της δημιουργικότητας έστω σε έναν βαθμό, όλοι έχουμε δικαίωμα σε μία πλήρη και ευτυχισμένη ζωή.

Η καταπολέμηση του στίγματος είναι στο χέρι όλων μας. Ας κάνουμε ένα βήμα προς την βελτίωση της ψυχικής υγείας και ευημερίας μας, αφήνοντας πίσω δυσλειτουργικές προκαταλήψεις και σβήνοντας διαχωριστικές γραμμές εκεί που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν. Δεν υπάρχουν διαχωρισμένοι με τσιμεντένιο τοίχος ψυχικά ασθενείς και ψυχικά υγιείς, υπάρχουν άνθρωποι που κάποιο συντομότερο ή διαρκέστερο χρονικό διάστημα της ζωής τους βιώνουν μια ψυχική διαταραχή ή έστω μία ενόχληση και κάνουν για τον εαυτό τους την πιο λειτουργική επιλογή- απλώνουν το χέρι για να ζητήσουν βοήθεια…

Ιατρείο Ψυχικής Υγείας

  •   Ψυχοθεραπεία 
  •   Ψυχιατρική Παρακολούθηση       
  • Συμβουλευτική
  • Συνταγογράφηση   
  • Ψυχοεκπαίδευση
  • Υποστήριξη γονέων ατόμων με ειδικές ανάγκες
  • Κατ’Οίκον επισκέψεις
  •  Πιστοποιητικά- Γνωματεύσεις
  • Εισηγητικός Φάκελος ΚΕΠΑ
  •   Ψυχοθεραπεία 
  •   Ψυχιατρική Παρακολούθηση       
  • Συμβουλευτική
  • Συνταγογράφηση   
  • Ψυχοεκπαίδευση
  • Υποστήριξη γονέων ατόμων με ειδικές ανάγκες
  • Κατ’Οίκον επισκέψεις
  •  Πιστοποιητικά- Γνωματεύσεις
  • Εισηγητικός Φάκελος ΚΕΠΑ